commentaar bij HvJ 2 juli 2020, zaak nr. C-477/19

*** *** ***

Uitsterven is een natuurlijk proces. Een kwestie van ‘survival of the fittest’, zo leerde Darwin ons. Momenteel raast er echter een zesde uitstervingsgolf over onze planeet. De schuldige hiervoor is de mens. De ongecontroleerde habitatdestructie, bejaging en vervuiling van het leefmilieu sleuren heel wat dier- en plantensoorten onherroepelijk de dieperik in. Ook Vlaanderen ontsnapt hier niet aan. In onze velden voltrok zich de voorbije decennia een geruisloze ‘ecocide’. De akkernatuur was de pineut. De wilde hamster, een van de flagship species van ons platteland, werd een zeldzaamheid. Enkele maanden terug werd de wilde hamster op de lijst van kritisch bedreigde soorten geplaatst door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN).1 Ironisch genoeg werd het Hof van Justitie onlangs geconfronteerd met enkele heikele juridische vragen over de bescherming van de wilde hamsters in de Weense binnenstad, die enkele jaren terug nog hun debuut maakten in een van David Attenboroughs prachtige natuurdocumentaires als ‘gravenbewaker’.2 Het lijkt een vreemde twist: bedreigde soorten die hun toevlucht zoeken in de stad en daar floreren. Ook het recente succes van ‘stadsvossen’ vormt hier een illustratie van. Voldoende redenen om even dieper in te gaan op het juridische statuut van deze soort en de praktische implicaties ervan, zowel in Vlaanderen als daarbuiten. Want is dit misschien wel te strikt voor deze onverwachte ‘hipsters’ in het dierenrijk? En wat zegt dit eigenlijk over onze visie op het ‘natuurbeschermingsrecht’ en ‘de natuur’ tout court?