Grondwettelijk Hof nr. 98/2013, 9 juli 2013

Zoek in bibliotheek

Zoek naar boeken en tijdschriften in de bibliotheek.

Zoek in full text

Zoek naar specifieke inhoud op basis van zoektermen en filters.

Full text
Tijdschrift
Nummer 5
Artikel
Grondwettelijk Hof nr. 98/2013, 9 juli 2013

Jaar 2013 Volume 2013 Nummer 5 Pagina 549 Taal Nederlands Rechtscollege Grondwettelijk Hof - Cour Constitutionnelle - Arbitragehof - Cour d'Arbitrage, 09/07/2013 Referentie “Grondwettelijk Hof nr. 98/2013, 9 juli 2013”, TMILRE 2013, nr. 5, 549-550 Samenvatting Samenvatting 1 De bijzondere wetgever heeft het energiebeleid opgevat als een gedeelde exclusieve bevoegdheid, waarbij de gasdistributie en de distributie en het plaatselijk vervoer van elektriciteit aan de gewesten is toevertrouwd, terwijl het (niet-plaatselijk) vervoer van energie tot de bevoegdheid van de federale wetgever is blijven behoren. Artikel 9, 4° van de wet van 8 januari 2012 tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige produkten en andere door middel van leidingen regelt niet de distributie of het vervoer van energie maar bevestigt slechts de mogelijkheid, die door artikel 8, § 2, van de elektriciteitswet 1999 onder bepaalde voorwaarden aan de beheerder van het transmissienet wordt verleend, om tevens activiteiten van distributiebeheer uit te oefenen. Zonder toevoeging van de bestreden zin zouden artikel 8, § 2, en artikel 9, § 1, tweede lid, van de elektriciteitswet 1999 elkaar tegenspreken. De uitoefening zelf van die activiteiten van distributiebeheer valt vanzelfsprekend onder de exclusieve bevoegdheid van de gewesten. Aangezien de bestreden bepaling slechts een precisering van de bestaande wettekst inhoudt, die niet de grote lijnen van het energiebeleid betreft, diende niet te worden voldaan aan de overlegverplichting van artikel 6, § 3, 3°, BWHI. Samenvatting 2 Het Hof vernietigt artikel 80 van de wet van 8 januari 2012 tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige produkten en andere door middel van leidingen, in zoverre het artikel 15/9bis, §§ 1, 2 en 4, in de gaswet invoegt en in zoverre die bepalingen van toepassing zijn op de gesloten industriële netten die binnen het territoriaal bevoegdheidsgebied van de gewesten gelegen zijn. Op grond van artikel 6, § 1, VII, eerste lid, b), BWHI zijn de gewesten bevoegd voor de openbare gasdistributie. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, moeten de Grondwetgever en de bijzondere wetgever worden geacht aan de gemeenschappen en de gewesten de volledige bevoegdheid te hebben toegekend tot het uitvaardigen van regels die eigen zijn aan de aan hen toegewezen aangelegenheden. Behoudens andersluidende bepalingen heeft de bijzondere wetgever het gehele beleid inzake de door hem toegewezen aangelegenheden aan de gemeenschappen en de gewesten overgedragen. Nu een gesloten industrieel net bestemd is om eindafnemers te bedienen, valt het onder de openbare gasdistributie zoals bedoeld in de BWHI en niet onder het 'vervoer' van gas, zonder levering, dat krachtens artikel 6, § 1, VII, tweede lid, c), BWHI tot de bevoegdheid van de federale overheid is blijven behoren. Het is daarbij niet van belang dat het gesloten industrieel net andere dan huishoudelijke afnemers bevoorraadt. Weliswaar kan worden aangenomen dat het 'vervoer' van gas de levering aan bepaalde eindafnemers niet uitsluit en dat die activiteit van het vervoersnet geen distributienet maakt. Anders dan het aardgasvervoersnet is een gesloten industrieel net evenwel uitdrukkelijk bestemd om eindafnemers te bedienen. Bovendien valt de uitoefening van elke distributieactiviteit, ongeacht door welk net, onverkort onder de exclusieve bevoegdheid van de gewesten. Het feit, ten slotte, dat het gesloten industrieel net op het vervoersnet is aangesloten en geen deel uitmaakt van een distributienet kan, bij gebrek aan rechtsgrondslag in de BWHI niet als een bevoegdheidverdelend criterium in aanmerking worden genomen. Daaruit volgt dat de paragrafen 1, 2 en 4 van artikel 15/9bis van de Gaswet een aangelegenheid regelen die tot de bevoegdheid van de gewesten behoort. Samenvatting 3 Het hof vernietigt de artikelen 8, 2°, 31, 1°, 65, 6°, en 84, 1° en 2°, van de wet van 8 januari 2012 tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige produkten en andere door middel van leidingen in zoverre zij verplichtingen opleggen - of de Koning machtigen verplichtingen op te leggen - inzake nieuwe energiebronnen, rationeel energieverbruik en milieubescherming, behoudens wanneer die verplichtingen betrekking hebben op de kernenergie of op de mariene gebieden die buiten het territoriaal bevoegdheidsgebied van de gewesten gelegen zijn. De bevordering van de hernieuwbare energiebronnen behoort tot de bevoegdheid van de gewesten (art. 6, § 1, VII, eerste lid, BWHI). De bescherming van het leefmilieu behoort eveneens in beginsel tot de bevoegdheid van de gewesten (art. 6, § 1, II, eerste lid, 1°, BWHI). Die bevoegdheidsgrondslag omvat de bescherming van het klimaat. De bestreden bepalingen leggen aan de actoren op de energiemarkt verplichtingen op - of machtigen de Koning verplichtingen op te leggen - inzake energie-efficiëntie, inzake energie die geproduceerd wordt uit hernieuwbare energiebronnen en inzake milieu- en klimaatbescherming. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat het opleggen van die verplichtingen tot de exclusieve bevoegdheid van de gewesten behoort, behoudens in zoverre zij de kernenergie betreffen en de mariene gebieden die buiten het territoriaal bevoegdheidsgebied van de gewesten gelegen zijn. De precisering dat de verplichtingen slechts aan de betrokken actoren worden opgelegd 'voor hun activiteiten op het transmissienet'of 'voor hun activiteiten op het vervoersnet, de aardgasopslaginstallatie of de LNG-installatie' doet aan die vaststelling geen afbreuk. Behoudens de uitdrukkelijk vermelde uitzonderingen heeft de bijzondere wetgever immers aan de gewesten de exclusieve bevoegdheid toegekend inzake de bescherming van het leefmilieu, de nieuwe energiebronnen en het rationeel energieverbruik. De bestreden bepalingen zijn niet noodzakelijk om de voorbehouden bevoegdheid inzake het vervoer van energie te kunnen uitoefenen. Het komt derhalve de gewesten toe in de hen toegewezen aangelegenheden verplichtingen op te leggen aan alle betrokken actoren op de energiemarkt, niet alleen wat hun activiteiten op het distributienet betreft, maar ook wat hun activiteiten op het vervoers- of transmissienet betreft. Samenvatting 4 Het ontbreken van een samenwerkingsakkoord in een aangelegenheid waarvoor de bijzondere wetgever daartoe niet in een verplichting voorziet, houdt in beginsel geen schending in van de bevoegdheidverdelende regels. Wanneer evenwel de bevoegdheden van de federale Staat en de gewesten dermate verweven zijn dat zij alleen in onderlinge samenwerking kunnen worden uitgeoefend, houdt het eenzijdige optreden van de federale wetgever in de regel een schending in van het evenredigheidsbeginsel. Wanneer het sluiten van een samenwerkingsakkoord tot geen andere bepaling zou kunnen leiden, met name gelet op de ter zake geldende Europese regelgeving, dan de bepaling die zonder het voorafgaandelijk sluiten van een samenwerkingsakkoord is tot stand gekomen, kan die laatste bepaling niet worden geacht het evenredigheidsbeginsel, dat inherent is aan elke bevoegdheidsuitoefening, te hebben geschonden.

Geachte bezoeker

Deze pagina is gereserveerd voor de Jurisquare leden.

Bent u reeds lid van Jurisquare, gelieve u aan te melden via de knop 'Inloggen' hieronder. Bent u nog geen lid, klik dan op de knop 'Abonneren'. Vanaf € 422,57 (BTW excl.) per jaar bent u reeds lid van Jurisquare en heeft u toegang tot de grootste digitale bibliotheek van België!

Inloggen Registreren