commentaar bij Rb. Brussel 7 juni 2019

*** *** ***

Sinds enkele jaren trachten de verschillende bestuursniveaus in Vlaanderen aan de hand van de kaarten met effectief en mogelijk overstromingsgevoelige gebieden te achterhalen welke thans nog onbebouwde percelen van belang zijn om in de toekomst een optimale waterhuishouding te waarborgen. Verder worden ook ruimtelijke instrumenten, in het bijzonder ruimtelijke uitvoeringsplannen, ingezet om ofwel bepaalde gronden die van belang zijn voor de waterhuishouding maar die op het gewestplan een harde bestemming (woongebied, industriegebied ...) hebben te herbestemmen naar een zachte, groene bestemming, ofwel de bouwmogelijkheden te beperken. Het hoeft weinig betoog dat dit vaak op verzet stuit bij grondeigenaars die hun eigendom een aanzienlijke waardevermindering zien ondergaan.

Deze problematiek komt ook tot uiting in de hier besproken casus die zich afspeelt in het Limburgse Alken. Aanvankelijk was er voor de grondeigenaars geen vuiltje aan de lucht, aangezien hun perceel was gelegen binnen een vergunde verkaveling en zij op basis daarvan een stedenbouwkundige vergunning hadden bekomen om een woning op te richten. De grondeigenaars gaven aan de stedenbouwkundige vergunning echter nooit uitvoering, waardoor deze verviel. Het tij keerde evenwel toen het perceel bij de vaststelling van de kaart met de overstromingsgevoelige gebieden in effectief overstromingsgevoelig gebied kwam te liggen en de gemeente Alken vervolgens het ruimtelijk uitvoeringsplan 'Kouterman' definitief vaststelde. Krachtens dat RUP werd het linkerdeel van het perceel, dat is gelegen langs de waterloop 'de Kleine Herk', herbestemd tot 'zone voor park' en werd het rechterdeel ingedeeld in een 'zone voor wonen'. Met het RUP werd ook de verkavelingsvergunning opgeheven waarbinnen het perceel was gelegen.

De poppetjes gaan helemaal aan het dansen wanneer de eigenaars van het perceel een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning indienen om een eengezinswoning te bouwen. De aanvraag wordt door het college van burgemeester en schepenen van Alken geweigerd omdat de vergunningsaanvraag voorzag in een kelder en een ophoging van het terrein, wat strijdig was met het RUP 'Kouterman' en evenmin de watertoets doorstond. Niet ontmoedigd door deze weigeringsbeslissing tekenen de grondeigenaars beroep aan bij de deputatie van de provincie Limburg. De deputatie bevestigt echter de weigeringsbeslissing. Hierop trekken de grondeigenaars naar de Nederlandstalige rechtbank te Brussel en starten een vordering in overheidsaansprakelijkheid op tegen de gemeente Alken, de provincie Limburg en het Vlaams Gewest. Tegelijk lopen een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVb) tegen de vergunningsweigering en een annulatieberoep bij de Raad van State (RvS) tegen het RUP, maar nadat beide op een sisser aflopen, wordt de burgerlijke procedure in staat gesteld, wat resulteert in het hier besproken vonnis van 7 juni 2019.